صنعت چاپ یکی از مهمترین صنایع است که تاثیر زیادی بر صنایع دیگر دارد. امروزه کمتر صنعتی وجود دارد که به تکنولوژی چاپ وابسته نباشد. تمامی محصولات موجود در بازار باید دارای اطلاعات محصول و راهنمای استفاده و… باشد که با استفاده از تکنولوژیهای چاپ ثبت میشود.
ما در این مقاله قصد داریم تا در مورد مقایسه چاپ دستی و چاپ دیجیتال و مزایای و معایب آن صحبت کنیم.
بررسی تفاوت چاپ دستی و چاپ دیجیتال
فرآیند قرار گرفتن جوهر بر روی کاغذ چاپ نامیده میشود.
چاپ دستی یکی از زیر مجموعههای هنر تجسمی یا هنر دیداری میباشد که در آن یک کار هنری مانند عکس یا متن بر روی سطوح مختلف مثل مقوا، کاغذ ، پارچه، چاپ روی روبان و یا هر چیز دیگری انتقال مییابد.
در چاپهای دستی نقاشان و طراحان میتوانند چند نسخه از آثار خود را تکثیر کنند. تفاوت اصلی چاپ دستی با نقاشی همین مسئله است که نقاشی یک نسخه از کار است ولی چاپ دستی اندازه محدودی از اثر را در اختیار ما قرار میدهد.
چاپ دستی ابتدا برای تکثیر بیشتر کار هنرمندا ایجاد شد اما بعدها به عنوان هنری مستقل به رسمیت شناخته شد.
در چاپ دیجیتال یا چاب حرفه ای به دلیل تطبیق پذیری، سرعت و توانایی در تولید چاپ با کیفیت، کاربردهای گسترده ای در صنایع مختلف پیدا کرده اند مانند صنایع بسته بندی، محصولات ارایشی و زیبایی و برچسب های دارویی و پزشکی، کارت ویزیت، بروشورها می توان استفاده کرد.
کلیشه
عمل چاپ از طریق انتقال جوهر روی یک صفحه صورت میپذیرد. به این صفحه که جنس آن عموما از مس یا روی است کلیشه گفته میشود. البته ممکن است که کلیشه از جنس پلیمر هم باشد.
برای چاپ سنگی از صفحات سنگی، آلومینیومی یا پلیمری استفاده میشود. همچنین قالبهای چوبی برای چوب تراش و برای لینوکس تراش از لینوئرم استفاده میکنند. مواد ابریشمی یا پارچههای ابریشمی نیز برای چاپ سیلک اسکرین مورد استفاده قرار میگیرد.
پیدایش چاپ دستی
جالب است بدانید که پیدایش چاپ دستی به زمان انسانهای نخستین و دوران غار نشینی بر میگردد. از آن دوران آثاری از چاپ به صورت مثبت و منفی به جا مانده است.
به طور مثال در یک اثر مثبت یک انسان کف دست خود را آغشته به رنگ کرده و اثری بر روی دیوار به جا گذاشته است. در جایی دیگر شخصی دست خود را روی دیوار گذاشته و اطراف آن را رنگ کرده است.
بعدها با گذشت زمان تقریبا چهار سده قبل از میلاد مسیح بود که چاپ روی پارچه در هندوستان پدید آمد. این نوع چاپ با استفاده از قالبهای چوبی صورت میگرفت. در دورههای بعد این پارچههای چاپی از هند به چین و پس از آن به اسکندریه صادر میشد.
برخی از کشفیات باستان شناسی در مصر باستان نشان میدهد که پارچههای چاپی تا سده چهارم میلادی در این کشور مورد استفاده قرار میگرفتهاند.
در ایران هم سالهای زیادی از این پارچهها استفاده میشد. پارچههای چاپی در دورهی ساسانی وارد ایران شد و بسیار مورد استقبال قرار گرفت.
اما مهمترین تحول در صنعت چاپ مربوط به چینیها میباشد. این چینیها بودند که با ساخت مرکب، استفاده از پارچههای ابریشمی و چوب بامبو سطوح مختلف چاپ را به وجود آوردند.
بعدها با اختراع کاغذ که توسط تسای لون چینی اتفاق افتاد این تاثیرگذاری کامل شد و تحول بزرگی در صنعت چاپ به وجود آمد.
این اتفاقها کمک بزرگی به اشاعه آثار نویسندگان و شاعران و هنرمندان کده است. البته دلیل و انگیزهی اصلی برای چاپ نوشتههای قدیمی، حفظ و انتشار متون مذهبی بوده است.
انواع چاپ دستی
خلاقیت و نوآوری یکی از مهمترین ویژگیهای فرآیند چاپ است که باعث جذابیت این صنعت شده است. برای انجام فعالیتهای چاپی باید شیوههای و تکنیکهای مختلف این صنعت بزرگ را بشناسید.
همان طور که از اسم این نوع چاپ مشخص است، صفحات چاپ و دستان انسان دو عامل اصلی در صنعت چاپ دستی میباشد. در چاپ دستی طرح با برگرداندن کلیشه بر روی صفحه منتقل میشود.
به طور کلی چاپ دستی به چهار روش مختلف انجام میشود. انواع چاپ دستی عبارت است از:
۱_ چاپ گود یا چاپ اینتالیو
۲_ چاپ مسطح، چاپ مسطح یا پلانوگرافی
۳_ چاپ شابلون یا چاپ سیلک اسکرین
۴_ چاپ برجسته، چاپ برآمده یا ریلیف
ابزار و وسایل مورد نیاز برای چاپ دستی
برای انجام چاپ دستی به ابزارها و وسایل مختلفی نیاز است. برای انجام این نوع چاپ ابتدا به مقواهای مخصوص نیاز داریم.
چاپ دستی با استفاده از پرس استفاده میشود. به همین دلیل نیاز به مقوا ۲۰۰ تا ۳۰۰ گرمی داریم تا در برابر فشار مقاومت کافی داشته باشد.
نکتهی دیگری که درمورد مقوای مخصوص چاپ باید مورد توجه قرار گیرد ریز بودن بافت آن است. هر چقدر بافت مقوا ریزتر باشد طرح بهترنشان داده میشود.
وسیلهی بعدی که برای چاپ دستی مورد نیاز است، صفحه چوبی یا لینولئوم میباشد. این صفحات چوبی باید ضخامت کمتر از ۲ سانتی متر داشته باشد.
این صفحات با مغارهای مخصوص حکاکی روی چوب و لینو یکی از اصلیترین لوازم چاپ میباشد. ابزار دیگری که برای چاپ دستی مورد نیاز است، جوهر مخصوص و غلطک برای انتقال رنگ به کلیشه است.
چاپ دستی چه کاربردی دارد؟
یکی از ویژگیهای مهم چاپ دستی این است که این نوع چاپ را میتوان بر روی سطوح مختلف انجام داد. این نکتهی مهم باعث شده که چاپ دستی کاربردهای زیادی داشته باشد.
چاپ روی لباس، پارچه و یا بند آویز گردنی، چاپ روی سطوح ناهموار مانند سطح گود یا برجسته، چاپ روی کارتنهای بسته بندی محصول، طراحی و چاپ روی سرامیک، چاپ روی فوم و چرم، چاپ روی چوب، چاپ روی فلز و…. برخی از مهمترین کاربردهای چاپ دستی میباشد.
چاپ دیجیتال چیست؟
چاپ دیجیتال یکی از جدیدترین و با کیفیتترین انواع چاپ برای تبدیل تصاویر دیجیتال به محصول چاپی میباشد. این نوع چاپ عموما برای چاپ در تیراژ پایین مورد استفاده قرار میگیرد.
به عنوان مثال بسیاری شرکت میتوانند اطلاعات مربوط به شرکت و پرسنل را روی کارت هایی با لوگو چاپ کنند و کارمندان به شکل کارت آویز گردنی بر گردن خود بیندازند.
کیفیت و سرعت بالای چاپ دیجیتال باعث شده تاکاربردهای زیادی در صنایع مختلف داشته باشد. در ادامه به مقایسه چاپ دستی با چاپ دیجیتال میپردازیم.
تفاوت چاپ دستی و چاپ دیجیتال
پاسخ دادن به این سوال که چاپ دستی بهتر است یا چاپ دیجیتال تقریبا غیر ممکن میباشد. شما بسته به نوع چاپ، تعداد چاپ، سطحی که میخواهید چاپ روی آن انجام شود و… باید چاپ دستی یا چاپ دیجیتال انجام دهید.
در واقع این که چاپ دستی بهتر است یا چاپ دیجیتال به شرایط کاری شما بستگی دارد. چاپ دستی و چاپ دیجیتال مزایا و معایبی دارد که با دانستن آنها میشود انتخاب مناسبتری انجام داد.
در ادامه به مزایا و معایب چاپ دستی و چاپ دیجیتال می پردازیم.
مزایا چاپ دیجیتال
در این قسمت سعی داریم برخی از مهمترین مزایای چاپ دیجیتال را به شما عزیزان بگوییم. مزایا چاپ دیجیتال عبارت است از:
- سرعت چاپ بسیار بالا
- انتقال کامل و عین به عین تصویر
- هزینه راه اندازی کم
- نشست یکنواخت رنگ بر روی سطح چاپ
- قابلیت سفارشی سازی
- این موارد برخی از مهمترین مزایای چاپ دیجیتال میباشد.
مزایای چاپ دستی
تا اینجای این صحبت مزایا چاپ دیجیتال را به شما عزیزان گفتیم. در ادامه برخی از مزایای چاپ دستی را مورد بررسی قرار میدهیم.
- کیفیت چاپ بالا
- هزینه چاپ پایین
- ماندگاری طولانی مدت
- امکان چاپ روی سطوح مختلف
- این موارد برخی از مهمترین مزایای چاپ دستی میباشد.
معایب چاپ دستی
چاپ دستی در کنار مزایایی که دارد، دارای معایبی هم هست. هزینهی راه اندازی بسیار بالا، محدودیت در انتخاب رنگ چاپ، برجسته شدن طرح چاپی با توجه به اندازه جوهر، قابل سفارشی سازی نبودن و…. برخی از مهمترین معایب چاپ به صورت دستی میباشد.
در نهایت همانطور که قبلتر گفتیم، این شما هستید که طبق شرایطی کاری خودتان مشخص میکنید، که از بین چاپ دستی و چاپ دیجیتال کدام برای شما بهتر و مناسبتر است.